ในโลกการเงินยุคปัจจุบัน ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐถูกจัดเป็นสกุลเงินหลักของโลกที่ถูกใช้เป็นทุนสำรองระหว่างประเทศ รวมถึงการซื้อขายน้ำมัน ทองคำ และสินค้าสำคัญระดับสากล แต่หากย้อนเวลากลับไปก่อนปี ค.ศ. 1971 ดอลลาร์สหรัฐยังผูกกับทองคำอย่างแน่นแฟ้นภายใต้ระบบที่เรียกว่า Gold Standard หรือมาตรฐานทองคำ หลายคนตั้งคำถามว่า ถ้าวันนี้ดอลลาร์ยังคงมีทองคำเป็นตัวหนุนหลังอยู่ ผลกระทบต่อเศรษฐกิจโลกจะเป็นอย่างไร ดอลลาร์จะยังมีอิทธิพลเท่าเดิมหรือไม่ และจะส่งผลต่อเงินเฟ้อ ค่าเงิน หรือการลงทุนทั่วโลกอย่างไรบ้าง
เมื่อค่าเงินผูกกับทองคำ โลกการเงินจะถูกจำกัด
ระบบที่ใช้ทองคำเป็นตัวประกันในการออกเงิน ทำให้รัฐบาลแต่ละประเทศไม่สามารถพิมพ์เงินออกมาได้ตามใจชอบ ปริมาณเงินจะต้องสอดคล้องกับปริมาณทองคำที่ถือครองอยู่จริง ซึ่งเป็นระบบที่สร้างความเชื่อมั่นในค่าเงิน และลดความเสี่ยงของเงินเฟ้ออย่างรุนแรง
หากดอลลาร์ยังผูกกับทองคำอยู่ในปัจจุบัน ผลที่น่าจะเกิดขึ้นคือ
- สหรัฐจะไม่สามารถใช้มาตรการ QE หรือพิมพ์เงินจำนวนมหาศาลเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจได้
- ปริมาณเงินในระบบจะตึงตัวมากขึ้น การกู้ยืมและการใช้จ่ายโดยภาครัฐจะถูกจำกัด
- อัตราเงินเฟ้อทั่วโลกอาจต่ำลง แต่ก็อาจแลกมากับการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ช้าลง
ราคาทองคำจะพุ่งสูง และเกิดการแข่งขันสะสมทองครั้งใหญ่
ถ้าทองคำกลับมาเป็นตัวกำหนดค่าของดอลลาร์จริง ความต้องการในทองคำจะเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดด ประเทศมหาอำนาจต่างๆ จะเร่งสะสมทองคำไว้เป็นทุนสำรองทางเศรษฐกิจ ทำให้ราคาทองคำมีแนวโน้มพุ่งสูงแบบไม่หยุด ซึ่งอาจนำไปสู่ความไม่สมดุลระหว่างประเทศที่ถือครองทองคำปริมาณมาก (เช่น จีน รัสเซีย หรือสวิตเซอร์แลนด์) กับประเทศที่พึ่งพาการพิมพ์เงินและไม่มีทองคำในคลังอย่างเพียงพอ
ค่าเงินดอลลาร์จะไม่เสื่อมค่า…แต่จะไม่มีอิสระอีกต่อไป
ภายใต้ระบบทองคำ ดอลลาร์จะคงมูลค่าได้ดีกว่าในระบบ Fiat Currency เพราะถูกจำกัดการพิมพ์เงินและสร้างความเชื่อมั่นในระยะยาว แต่อิสระในการกำหนดนโยบายทางการเงินจะหายไปเกือบทั้งหมด ธนาคารกลางสหรัฐ (Fed) จะไม่สามารถลดดอกเบี้ยหรือเพิ่มปริมาณเงินเพื่อช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจในยามวิกฤตได้เหมือนในปัจจุบัน ซึ่งอาจทำให้การฟื้นตัวของระบบเศรษฐกิจในช่วงวิกฤตใช้เวลานานขึ้น และอาจทำให้การลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยงหยุดชะงักไปอย่างถาวร
ระบบการเงินโลกอาจเข้าสู่ความนิ่งงัน
แม้การผูกทองคำจะดูน่าเชื่อถือ แต่ในยุคที่เศรษฐกิจโลกเคลื่อนที่ด้วยความเร็ว และต้องการความยืดหยุ่นสูง การจำกัดระบบการเงินให้อยู่ภายใต้ทองคำเพียงอย่างเดียวอาจส่งผลลบมากกว่าบวก รัฐบาลจะไม่สามารถกระตุ้นเศรษฐกิจด้วยการลงทุนขนาดใหญ่ได้ง่ายเหมือนปัจจุบัน ภาคเอกชนก็จะเผชิญกับต้นทุนทางการเงินที่สูงขึ้น ธนาคารกลางในแต่ละประเทศจะมีบทบาทลดลง และโลกอาจเข้าสู่ภาวะเงินตึงตัวถาวร
สรุป ดอลลาร์ภายใต้ทองคำอาจมั่นคงแต่ไม่ยืดหยุ่น
หากโลกยังใช้ทองคำหนุนหลังค่าเงิน ดอลลาร์จะมั่นคงมากขึ้นในด้านมูลค่าและลดความเสี่ยงด้านเงินเฟ้อ แต่ในทางกลับกัน ความสามารถในการฟื้นฟูเศรษฐกิจในยามวิกฤตอาจช้าลง และโอกาสเติบโตของเศรษฐกิจโลกจะหดแคบลง ในยุคปัจจุบันที่โลกต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ความยืดหยุ่นทางการเงินจึงกลายเป็นปัจจัยสำคัญ ระบบเงิน Fiat แม้จะเสี่ยงต่อการพิมพ์เงินเกินความจำเป็น แต่ก็เปิดทางให้รัฐบาลและธนาคารกลางมีเครื่องมือมากพอในการดูแลเศรษฐกิจได้อย่างทันท่วงที เพราะฉะนั้น หากดอลลาร์ยังมีทองคำหนุนหลังอยู่ โลกอาจมีเสถียรภาพทางมูลค่ามากขึ้น แต่การเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจจะอืดช้าลง จนกลายเป็นภาระในระยะยาวแทน